Meta’nın Avrupa Birliği’nde (AB) reklamsız abonelik sunma kararı, düzenleyicilerin sosyal medya devinin kullanıcıları reklamları görmek veya reklamlardan kaçınmak için ödeme yapmak arasında seçim yapmaya zorlayarak bloğun rekabet kurallarını ihlal etmekle suçlamasının ardından yeni bir darbeyle karşı karşıya kaldı.
Avrupa Komisyonu, şirketin “ödeme veya onay” reklam modelinin Dijital Piyasalar Yasası’na (DMA) aykırı olduğunu söyledi.
Komisyon, “Bu ikili tercih, kullanıcıları kişisel verilerinin birleştirilmesine onay vermeye zorluyor ve onlara Meta’nın sosyal ağlarının daha az kişiselleştirilmiş ancak eşdeğer bir versiyonunu sunamıyor” dedi.
Ayrıca, kapıcı rolündeki şirketlerin, kullanıcıların kişisel verilerini belirlenen temel platform hizmetleri ile diğer hizmetler (örneğin reklam) arasında birleştirmek için kullanıcıların iznini alması gerektiği ve bu izni reddeden kullanıcıların daha az kişiselleştirilmiş ancak eşdeğer bir alternatife erişebilmesi gerektiği belirtildi.
Komisyon, Meta’nın yaklaşımının, kullanıcıların daha az kişisel veri kullanan bir hizmeti seçmelerine izin vermediğini, kullanıcıların kişiselleştirilmiş çevrimiçi reklamlarla hedeflenmek üzere verilerinin hizmetlerinden birleştirilmesine özgürce onay verme haklarını kullanmalarına izin vermediğini belirtti.
“Rıza göstermeyen kullanıcılar, daha az kişisel veri kullanan, bu durumda reklamların kişiselleştirilmesi için eşdeğer bir hizmete erişebilmelidir” denildi.
Meta, bölgedeki katı gizlilik yasalarına uymanın bir yolu olarak, ilk olarak Ekim 2023’te AB, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) ve İsviçre’deki kullanıcılar için Facebook ve Instagram’a reklamsız erişim seçeneği sunma planlarını duyurmuştu.
Ancak aradan geçen aylarda, Amerikan teknoloji devi, müşterilerine gerçek seçenekler sunmadığı, bunun yerine reklam amaçlı izlemeyi kabul etmelerini veya kişiselleştirilmiş reklamları görmemek için her ay ödeme yapmalarını zorladığı için eleştirilere maruz kaldı.
Avusturyalı gizlilik odaklı kar amacı gütmeyen kuruluş noyb, geçen yılın sonlarında yaptığı açıklamada, “Avrupalı kullanıcılar artık kişiselleştirilmiş reklamlar için takip edilmeye onay verme veya Instagram ve Facebook’ta temel veri koruma haklarını korumak için yılda 251,88 avroya kadar ödeme yapma ‘seçeneğine’ sahip.” ifadelerini kullanmıştı.
“Maliyet kabul edilemez olmakla kalmıyor, aynı zamanda sektör rakamları insanların yalnızca yüzde 3’ünün takip edilmek istediğini gösteriyor. Yüzde 99’dan fazlası ise ‘gizlilik ücreti’ ile karşı karşıya kaldığında ödeme yapmamaya karar veriyor.”
Ön bulguların doğrulanması halinde Meta’ya dünya çapındaki toplam cirosunun yüzde 10’una kadar para cezası verilebilecek. Kuralların sistematik olarak ihlal edilmesi halinde ise bu rakam yüzde 20’ye kadar çıkabilecek.
Meta’nın Associated Press ile paylaşılan bir bildiride, “Reklamsız abonelik, Avrupa’nın en yüksek mahkemesinin talimatını takip eder ve DMA’ya uygundur” dediği aktarıldı. Ayrıca soruşturmanın bir parçası olarak Komisyon ile “yapıcı diyalog” kuracağını söyledi.
Gelişme, Norveç mahkemesinin çevrimiçi flört uygulaması Grindr’ın, kullanıcı verilerini reklam verenlerle paylaşarak AB’deki GDPR veri koruma yasalarını ihlal ettiğini ve 5,7 milyon avro (6,1 milyon dolar) para cezası ödemesini gerektirdiğini teyit etmesinin ardından geldi.